วันมาฆบูชา เดิมเรียกว่า วันมาฆปุณณมี หมายถึง วันที่พระจันทร์เพ็ญเต็มดวงในเดือนมาฆะ ส่วนมาฆบูชา หมายถึง การบูชาในวันเพ็ญเดือนมาฆะ คือ วันเพ็ญ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 เกิดเหตุอัศจรรย์พร้อมกัน 4 ประการ เรียกว่า จาตุรงคสันนิบาต ได้แก่
• พระสงฆ์สาวกของพระพุทธเจ้า 1,250 รูป มาประชุมพร้อมกันที่เวฬุวันวิหารในกรุงราชคฤห์ โดยมิได้นัดหมาย
• พระภิกษุสงฆ์เหล่านี้ล้วนเป็น "เอหิภิกขุอุปสัมปทา" คือ เป็นผู้ที่ได้รับการอุปสมบทโดยตรงจากพระพุทธเจ้า
• พระภิกษุสงฆ์ทุกองค์ล้วนแต่เป็นผู้ได้บรรลุอรหันต์แล้ว
• เป็นวันที่พระจันทร์เต็มดวง เสวยมาฆฤกษ พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเทศนา ซึ่งถือเป็นหัวใจหลักของพระพุทธศาสนา นั่นคือ โอวาทปาติโมกข์
วันมาฆบูชา ชาวพุทธนิยมทำบุญตักบาตร ทำทาน รักษาศีล นั่งสมาธิ ฟังธรรมเทศนา และเวียนเทียนรอบโบสถ์
